UM Głogów: Kim był zabójca prezydenta Gabriela Narutowicza?

O głogowskim Atlasie do dziejów Polski” Eligiusza Niewiadomskiego

Mija dziś 100 lat od zabójstwa pierwszego prezydenta odrodzonej Polski Gabriela Narutowicza, który dokładnie 16 grudnia 1922 roku został zastrzelony w warszawskiej Zachęcie przez Eligiusza Niewiadomskiego. Co ciekawe, ten ostatni ma dość ciekawe związki z naszym miastem.

Skazany ostatecznie na karę śmierci za swój czyn, Niewiadomski był malarzem, wykładowcą i krytykiem sztuki. Angażował się w też walkę o niepodległość Polski. Kochał górskie wycieczki, będąc jednym z pionierów polskiego taternictwa oraz autorem jednej z pierwszych map Tatr, gdzie zaznaczył szlaki turystyczne i schroniska. Następnie opracował popularny zbiór map historycznych pt.Album do dziejów Polski”, który był drukowany właśnie w głogowskim wydawnictwie Carla Flemminga. Pierwsze wydanie ukazało się w 1899 roku.

Przypomnijmy, że w 1833 roku Carl Flemming nabył upadające wydawnictwo głogowskie Neue Güntersche Buchhandlung”, budując z czasem jedno z największych zakładów przemysłowych w regionie i co ważne, znane w całej Europie. Jego wydawnictwo specjalizowało się głównie w produkcji map, atlasów historycznych i geograficznych, kalendarzy, książek i druków artystycznych. Po śmierci Carla Flemminga w 1878 roku wydawnictwo przeszło na własność jego synów, przekształcając się w spółkę z o.o. a rok przed wydaniem albumu Eligiusza Niewiadomskiego stało się spółką akcyjną. Zatrudniano wówczas ponad 200 pracowników.

A druk omawianego atlasu został zlecony głogowskiej firmie przez samego autora. Zawiera trzynaście mapek, przedstawiające ziemie polskie od czasów monarchii Karola Wielkiego do powstałego w 1815 roku u boku carskiej Rosji Królestwa Polskiego.

Mimo sporego zakresu prac nad powstaniem map, Niewiadomski pisał we wstępie m.in. pracy niniejszej nie uważamy za doskonałą”. Co ciekawe, w kolejnych latach publikacja ta doczekała się kilku wznowień i poszerzeń. Pierwsze wydanie atlasu doczekało się szeregu zarzutów polskich historyków, stąd Niewiadomski postarał się aby kolejne wydania były uzupełnione i poszerzone. Zarówno drugie wydanie (wyszło w 1907 roku i zawierało czternaście map), jak i kolejne, wydawane już nakładem warszawskiej księgarni M. Arcta, również drukowano w głogowskim przedsiębiorstw poligraficznym.

Tekst: Dariusz Andrzej Czaja

Podziel się tym wpisem:

Urząd Miejski w Głogowie,

dglnews.pl/2022/12/16/kim-byl-zabojca-prezydenta-gabriela-narutowicza/