W Parku Leśnym, w okolicach przejścia dla pieszych, przy ulicy Bolesława Krzywoustego
znajdziemy ciekawą budowlę, powstałą w 1910 roku – Pawilon Goethego.
Głogowski pawilon ogrodowy (parkowy) stanął na terenie reprezentacyjnego parku publicznego, urządzonego wcześniej na południowym przedpolu twierdzy (Promenada). Było to wówczas ulubione miejsce spacerów mieszkańców miasta, a pawilon był jednym z elementów małej architektury. Data jego budowy wiąże się z okresem dość znacznych przeobrażeń i upiększeń dokonywanych w zieleni miejskiej po zlikwidowaniu otaczających Głogów fortyfikacji.
Pawilon ma kształt rotundy nakrytej kopułą. Swoją formą budowla nawiązuje do starogreckiej świątyni stojącej w świętym gaju. Materiałem użytym podczas budowy był zbrojony beton, a posadzkę wykonano z lastryka i terakoty. Kopuła została pokryta blachą miedzianą.
Dodatkową ozdobą są dwie doryckie kolumny umieszczone od frontu, który tworzy otwarte półkole o średnicy nieco ponad 5 metrów. Wewnątrz budowli na postumencie ustawiono popiersie niemieckiego poety przełomu XVIII i XIX wieku – Johanna Wolfganga Goethego, autorstwa rzeźbiarza Raucha. Fundatorką obiektu była głogowianka Luise Weistein, a jego projektantem architekt miejski – Wilhelm Wagner.
Pawilon stanowi wyraźną dominantę kompozycyjną a zarazem akcent interwencji ludzkiej w żywioł zieleni – zwłaszcza w parkach, rozumianych początkowo jako tereny ukształtowane na wzór krajobrazu naturalnego. Zwykle pawilony zawierały też dodatkowe funkcje znaczeniowe: najczęściej symboliczne lub upamiętniające. Obiekty te użytkowane były jako miejsce wypoczynku, spotkań i rozrywek towarzyskich.
Podczas oblężenia miasta w 1945 roku pawilon został poważnie uszkodzony, m.in. popękały ściany budowli. Po wojnie, na skutek dalszych dewastacji, obiekt był kilkakrotnie
remontowany. W niewyjaśnionych okolicznościach zaginęło znajdujące się wewnątrz
popiersie Goethego. Poważniejsze remonty miejsce to przechodziło w 1999 i w 2005 roku.
W trakcie tego drugiego, miedziana blacha z dachu kopuły przetrwała tam tylko dobę (!) i
została skradziona. Wraz z zakończeniem prac budowlanych, we wnętrzu pawilonu ustawione zostało nowe popiersie Goethego, wykonane i przekazane w darze miastu przez lokalnego pasjonata Romana Mordasa. Nie robiło jednak zbyt dobrego wrażenia estetycznego, i ze względu na nienaturalne kształty, wzbudzało szereg kontrowersji wśród głogowian. Dlatego też, w trakcie kolejnego remontu budowli w 2016 roku, władze miejskie zadecydowały o zastąpieniu rzeźby kolejną, tym razem wykonaną przez zawodowego artystę – Dariusza Sagana, który przy jej wykonaniu, z powodu braku innych materiałów, wzorował się na przedwojennych fotografiach i widokówkach.
Obecna rzeźba Goethego ustawiona jest na specjalnym postumencie, a całość wnętrza jest
podświetlona. Dodatkowo, by uniknąć dewastacji wnętrza, w oknach i między filarami
zainstalowane zostały ozdobne kraty. Dodajmy, że przed wojną budowla miała formę otwartej budowli z ławkami dla spacerowiczów.
Zdjęcia i tekst: Dariusz Andrzej Czaja
Pawilon Goethego na jednej z przedwojennych widokówek.
