Na Ostrowie Tumskim, w pobliżu dzisiejszego zejścia do Mariny, znajdującego się tuż za mostem drogowym, do 1917 roku znajdowała się jedna z najmniej znanych głogowskich świątyń – pw. św. Jerzego. Kościół ten został wzniesiony w miejscu kaplicy pod tym samym wezwaniem, z inicjatywy księcia głogowskiego Henryka VII Rumpolda w podzięce za zwycięstwo nad wojskami polskimi w czasie bitwy pod Wietszycami.
Sama geneza jego powstania jest niezwykle ciekawa: w 1385 roku polskie oddziały, szukające odwetu za głogowską napaść dwa lata wcześniej na Wielkopolskę, idąc w stronę Głogowa robiły dokładnie to samo, paląc i grabiąc – tym razem śląskie wsie. Obie więc armie pustoszyły w tym konflikcie spore połacie ziem przeciwnika. Zbliżające się do Głogowa wojska z Wielkopolski, nie napotykając wcześniej większego oporu ze strony śląskich rycerzy, dotarły na pola pod Wietszycami. Tutaj dalszy ich pochód powstrzymały jednak oddziały głogowczyka Henryka. Nie znamy dokładnych danych dotyczących wielkości obu armii, jednak bitwa musiała być na owe czasy znacząca. 20 sierpnia 1385 roku w tym nadodrzańskim starciu rycerstwo polskie poniosło klęskę i „wielkie” straty, co zmusiło znaczną ich część do panicznej ucieczki przez Odrę. Książę głogowski triumfował. W trakcie starcia głogowianie mieli zdobyć tyle kosztowności złupionych przez Polaków na ziemi śląskiej, że po ich zebraniu Henryk, w podzięce za zwycięstwo, zdecydował się ufundować w Głogowie, tuż przy Odrze, wspomniany kościół pw. św. Jerzego
Po ponad stu latach – w 1488 roku, ta niewielka budowla uległa zniszczeniu w trakcie pożaru Głogowa. Szybko jednak ją odbudowano i przetrwała do 1741 roku, kiedy to podczas oblężenia nadodrzańskiej twierdzy przez wojska pruskie w wojnie z Habsburgami, kolejny raz została zniszczona. Po ponownym podniesieniu kościoła z ruin, kilkanaście lat później – w trakcie wojny siedmioletniej, która opanowała Europę – budowla pełniła rolę magazynu soli.
Kościół, zbudowany z kamienia, miał prostą konstrukcję dwunawową, trzyprzęsłową. Całość dopełniała okrągła wieża – wyjątkowo – po wschodniej stronie. Powodem takiego rozwiązania były względy obronne, położenie wieży umożliwiało skuteczną obronę mostu na Odrze. Bryła kościoła, wraz z zachowanymi dolnymi partiami wieży, przetrwała do 1917 roku, kiedy to została rozebrana z powodu budowy nowego mostu im. Hindenburga.
Kościół św. Jerzego (zaznaczony strzałką) na panoramie Głogowa z połowy XVIII w. Po lewej widoczna Kolegiata.
Tekst i ilustracja: Dariusz Andrzej Czaja
